Kvart år inviterer vi elevar ved dei vidaregåande skolane i landet til å forske i dei humanistiske og samfunnsvitskapelege skolefaga. Lærarane søker om at klassen deira skal få delta. På denne sida har vi samla informasjon for elevar som skal delta, men ressursane vil vere nyttige òg for andre eller som skal gå i gang med eit forskingsprosjekt saman med klassen sin.
Kva går deltakinga ut på?
Kort fortalt betyr deltaking i Holbergprisen i skulen å gjennomføre eit forskingsarbeid innafor dei humanistiske og samfunnsvitskapelege faga. I vidaregåande skule vil det vere fag som til dømes sosiologi, sosialkunnskap, religion og etikk, språk, norsk eller historie. Humaniora er i følgje Store norske leksikon “fag som studerer uttrykk for menneska sine evner til å forstå, utforske og forme dei åndelege og materielle vilkåra for sine liv.” (Slaattelid, R.T., 2025)
De kan jobbe aleine eller i grupper, eller heile klassen saman. De kan i stor grad velje kva for tema de vil forske på, men det kan hende at læraren vil gjere nokre avgrensingar med tanke på faget de deltek i.
De står fritt til å velje kva for vitskapleg metode de vil bruke, så lenge de følger akademisk tradisjon. De skal bruke vitskapeleg metode, følgje forskingsetiske retningslinjer og skrive ein akademisk tekst kor de skildrar prosjektet og analyserer funna dykkar.
Forskinga skal formidlast i ein rapport på ca 15 sider. Dei tre beste rapportane frå kvar skule blir sende inn til ein jury som skal avgjere kven som vinn. Desse vil bli vurdert av ein fagjury beståande av forskarar frå universitet og høgskular, i tillegg til ein lærarrepresentant. Juryen vil deretter plukke ut dei tre rapportane som dei meiner er dei beste. Vinnarane av konkurransen mottar 30.000 kr for førsteplassen, 20. 000 kr for andreplassen og 10.000 kr for tredjeplassen. I tillegg blir dei inviterte til å delta på Holbergveka i Bergen kor dei vil bli feira saman med mottakarane av Holbergprisen og Nils Klim-prisen.
Undervegs i arbeidet vil de få besøk frå Holbergprisen i skulen sitt sekretariat, pluss at de får tildelt ein forskarkontakt som rettleiar dykk. Her får de hjelp med alle fasar av forskingsprosessen.
Kva kan vi hjelpe deg med?
Skulebesøk
Når de skal starte opp med prosjektet, kjem vi i sekretariatet på besøk til skulen din. Vi vil forklare nærare kva som blir forventa av dykk, og vi vil svare på alle dei spørsmåla de måtte ha. Vi er òg tilgjengelege for spørsmål på mail og telefon gjennom heile prosjektperioden, både for dykk og for lærarane dykkar.
Forskarkontakt
Etter kvart som de kjem i gang med arbeidet, vil de få tildelt ein forskarkontakt. Hen er ein etablert forskar frå eit universitet, ein høgskule eller ein annan forskingsinstitusjon, som forskar innanfor det same faget som de jobbar med. Hen kjem på besøk til skulen tre gonger for å rettleie dykk i arbeidet.
Nettressursar
På sidene til Holbergprisen i skulen finn de forskingsressursar som gir svar på det meste. Her finn de tilpassa informasjon for dei ulike fasane av forskingsarbeidet. De kan lese om korleis de bør gå fram, om ulike vitskapelege metodar, om forskingsetikk og om å skrive ein akademisk tekst, og mykje meir.
Du finn og ein database kor du kan søkje opp og lese alle dei elevrapportane som tidlegare har vore i finalen. Du kan søkje etter tema, metodar, skulefag eller gjere eit frisøk.
Tips og råd for oppstarten
Bruk ressurspersonane du har rundt deg. Det er mange som har erfaring med denne type arbeid. Gå til dei og spør om råd når du står fast.
- Lærarane på skulen din kan mykje om faga sine og dei fleste av dei har skrive ei masteroppgåve, så dei veit korleis det er lurt å løyse ei slik oppgåve som du no går i gang med.
- Bibliotekarane i skulebiblioteka er ekspertar på kjeldesøk og kjeldekritikk. Dei har òg oversikt over alle dei ressursane som finst i dykkar eige skulebiliotek. Ofte kan det vere lurt å begynne i dei fysiske bøkene og ikkje dei digitale, når du skal sette deg inn i eit nytt tema.
- Familie og vener kan ha relevante erfaringar som du kan dra nytte av.
Førebu deg godt før du møter opp til rettleiing. Tenkt igjennom kva du treng hjelp med, peik ut det du syns er vanskeleg, førebu spørsmål. Da får du mykje støtte utbytte av rettleiinga.